Vücudumuzun Komutanı: Beynimiz
Beyin, kısaca, vücudun tüm kontrolünü yapan organdır. Başka bir ifadeyle, vücudun tüm fonksiyonlarını etmekte ve dış dünyadan gelen bilgileri yorumlamakla görevli organdır. 3 kilo ortalama bir ağırla sahip olan bu organın yaklaşık olarak %60’ı yağdan oluşmaktadır. Su, protein, karbonhidratlar ve tuzlardan oluşan kombinasyon ise geri kalan %40’ı oluşturmaktadır. Kan damalarından ve sinirlerden oluşan beyin bir kas olarak tanımlanmamaktadır. Peki, beynin fonksiyonu nedir? Vücuttaki hayati rolü nedir?
Beyin Hangi Bölümlerden Oluşmaktadır?
Beyin genel olarak üçe ayrılmaktadır. Bunlar serebrum, beyincik ve beyin sapıdır:
Serebrum: Beynin en büyük bölümünü oluşturmaktadır. Birçok görevi bulunmaktadır. Bunlar arasında, konuşma, akıl yürütme, duygu, öğrenme, dokunma, görme ve işitme gibi görevler bulunmaktadır. Beyindeki yüksek işlevli görevler Serebrum tarafından yerine getirilmektedir. Beynin fonksiyonu için oldukça önemlidir.
Beyincik: İkinci büyük organdır ve serebrumun hemen altına yer almaktadır. Hassas olarak ifade edilebilecek görevler bu organ tarafından yerine getirilmektedir. Hareketlerin koordine edilmesi, duruşun sağlanması ve dengenin kurulması gibi hassas görevler örnek olarak verilebilmektedir.
Beyin Sapı: Diğer iki organın omurilik ile bağlantısını sağlama görevi ise bu organa aittir. Pek çok otomatik işlevler beyin sapının görevleri arasındadır. Solunum, kalp atış hızı, vücut ısısı, uyku, sindirim, hapşırma, öksürme, kusma veya yutma gibi işlevler görevlerine örnek olarak gösterilebilmektedir.
Beyin Lobları Nelerdir?
Toplam dört lobun olduğu bilinmektedir. Beynin fonksiyonu için bu loblar pek çok işlevle yakından ilişkilidir. Bu loplar, frontal lob, parietal lob, temporal lob ve oksipital lob şeklindedir:
Frontal lob: En büyük lob olma özelliğine sahiptir. Karar verme, hareketler veya kişilik özellikleri bu lobla ilgilidir. Alzheimer hastalığı gibi hastalıklarda en fazla etkilenen lob olarak bilinmektedir.
Parietal lob: Beynin orta bölümüne yer almaktadır. Nesnelerin tanımlanması, ağrı veya dokunun algılanmasına ve yorumlanmasına yardımcı olmaktadır.
Oksipital lob: Görme ile ilişkili bölüm oksipital lob olarak ifade edilmektedir.
Temporal lob: Hafıza, konuşma veya işitme gibi işlevlerle yakından ilişkilidir. Epilepsi hastalığından en fazla etkilenen lob olarak bilinmektedir.
Beynin Fonksiyonu Hangi Durumlardan Etkilenmektedir?
Bu organı etkileyebilecek çok fazla koşul bulunmaktadır. Bunlar arasında en fazla etkileyebilecek özelliğe sahip olanlar;
- Beyin yaralanmaları (sarsıntı veya darbe gibi),
- Serebrovasküler yaralanmalar (anevrizma veya felç gibi),
- Beyin tümörleri,
- Nörodejeneratif bozukluklar (demans, Parkinson hastalığı veya huntington hastalığı gibi),
- Psikolojik durumlar (anksiyete, depresyon veya şizofreni gibi)