Romatizma Nedir?
Romatizma, savunma bireyin mekanizmasında çeşitli bozukluklara yol açabilen bir hastalıktır ve eklemlerde şişlik, sıcaklık ve ağrı ile kendisini gösterir, tedavi edilmediğinde ciddi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Romatizma iltihaplı romatizma ve iltihaplı olmayan romatizma olmak üzere ikiye ayrılır. İltihaplı romatizma mikropların neden olduğu bağışıklık sisteminin bozulması sonucunda oluşur. Romatizma kelime anlamı olarak, eklemlerde kötü özellikli (enfeksiyonlu) sıvı birikmesi anlamına gelir. Romatizmal hastalıklar genelde kroniktir ve yumuşak doku romatizması, eklem romatizmaları iç organ romatizmaları, hepsinin bir arada olduğu romatizma olarak dörde ayrılmaktadır.
Romatizma Nedenleri Nelerdir?
Romatizmal hastalıkların oluşmasının nedenleri arasında genellikle vücutta eklemleri, kasları, kemikleri ve bunları birbirine bağlayan bağları etkileyen ve bu dokularda meydana gelen hasarlar söylenebilir. Bu hasarlar eklemlerde şişliklere, hareket kısıtlamasına ve hatta şekil bozukluklarına yol açabilmektedir. Bazı romatizmalar sadece eklemleri değil, bağışıklık sistemini ve iç organları da etkiler. Romatizmal hastalıkların çoğunun kesin nedeni bilinmese de en yaygın olanları genetik faktörler, cinsiyet, çevresel faktörler ve yaş faktörleri olarak bilinir.
Romatizma Kimlerde Görülür?
Romatizma yaşlılarda görülür düşüncesi yanlıştır. Özellikle iltihaplı romatizma hastalığı yaşlılara özgü bir hastalık değildir, bebeklerde bile görülebilir. Çoğu romatizmal hastalık hemen hemen her yaşta görülmektedir. Özellikle omurga romatizmaları genç erkekleri etkilerken, eklem romatizmaları hamilelik çağındaki kadınlarda daha sık görülmektedir. Genç erkeklerde ortaya çıkan bel ve kalça ağrıları daha çok bel fıtığına yoğrulur, romatizma genellikle düşünülmez. Bu durum da çok erken yaşlarda omurga hareketlerinin kısıtlanmasına ve kişinin sakat kalmasına neden olabilmektedir. Özellikle bel ağrısından şikayet eden genç yaş erkeklerin mutlaka ama mutlaka omurga romatizması yönünden değerlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca romatizma kilolu kişilerde daha fazla ağrıya neden olabilmektedir.
Romatizma her yaşta olduğu gibi çocuklarda da görülebilmektedir. Çocukluk yaş grubuna özgü romatizma türleri bulunmaktadır. Eğer erken teşhis edilip tedavi edilmezse, kalıcı sakatlıklara ve gelişme geriliğine sebep olabilmektedir.
Romatizma Belirtileri Nelerdir?
Romatizma belirtileri arasında yaygın olarak kas tonusunda azalma, kas, sırt ve bel ağrısı, ciltte döküntüler, deride sertleşme, ağız kuruluğu, gözlerde kızarıklık, görmede ani azalma ve kayıp, uzun süreli yüksek ateş, solunum sisteminde bazı bozukluklar (Nefes darlığı, kuru öksürük vb.) söylenebilir. Bunlara ek olarak şunlar da söylenebilir:
- Sindirim sisteminde bozukluk,
- Böbrek faaliyetlerinde azalma,
- Kalp ve dolaşım sisteminde yaşanan bozulmalar (Damarlarda pıhtı oluşumu gibi).
Eklem romatizması yaşayan kişilerde sıklıkla görülen belirtiler şöyledir:
- Eklemlerde ağrı veya şişlik oluşması, hareket kısıtlılığı
- Sabahları eklemlerde sertlik oluşması, sonra yavaş yavaş gevşemesi
- Cilt altında bezeler
- Vücudun herhangi bir yerinde deride sertleşme
- Güçsüzlük
İltihaplı romatizmanın belirtileri arasında ise şunlar vardır: ellerde ve ayaklarda şişme, iştah kaybı ve deri altında şişlikler. İltihaplı olmayan romatizma ise genellikle kaza, düşme sonucu ortaya çıkmaktadır.
Romatizma Nasıl Tedavi Edilir?
Romatizma tedavisinde son yıllarda yeni ilaçların üretilmesi ve kullanılması ile önemli başarılar sağlanmaktadır. Fakat çoğu romatizmal hastalığın tamamen ortadan kaldırılması günümüzde hala mümkün değildir. Romatizma tedavisi sürekli bir biçimde hekim ve hasta işbirliği gerektirmektedir. Zaman zaman hastalığın nüks edebileceği bilinmelidir ve aynı zamanda bir ömür boyunca devam edeceği unutulmamalıdır. Romatizma tedavisinde asıl amaç, şikayetlerin ortadan kaldırılması, olası ortaya çıkabilecek organ tutulumlarının önlenebilmesi ve hastanın yaşam standartlarını en üst seviyede sürdürmesini sağlamaktır. Romatizmal hastalıkların tedavisinde romatoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı ve ortopedi uzmanı ekip olarak çalışması gerekmektedir. Tedavi sırasında hastalığın şiddetine göre az miktarda, gerektiğinde ise çok miktarda ilaç kullanmak gerekebilir.