Epilepsi: Beynin Anormal Aktivitesi
Epilepsi, merkezi sinir sistemi (nörolojik) bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda kronik bir hastalıktır. Epilepsi, beyni etkileyen ve sık nöbetlere neden olan yayın bir sağlık sorunudur.
Epilepsi Nedir?
Nöbet, normal beyin aktivitesinde kısa bir değişikliktir. Nöbet, beyindeki sinir hücrelerinin veya nöronların yanlış sinyaller gönderdiğinde meydana gelmektedir. Epilepsi hastalığında beyin anormal aktivite ile çalışmaktadır. Nöbetler veya olağan dışı davranışlar ve hatta bazen bilinç kaybına neden olmaktadır.
Epilepsinin, dünya çapında yaklaşık 50 milyon insanı etkilediği belirtilmektedir. Bulaşıcı olmayan kronik bir hastalık olan epilepsi, vücudun bir bölümünü veya tüm vücudu etkileyebilmektedir. Epilepsi nöbetleri bir beyin hasarı veya aile öyküsü ile alakalı olabilmektedir. Ancak, nedeni tam olarak bilinmemektedir.
Epilepsi Belirtileri Nelerdir?
Beyindeki anormal aktivitelerden kaynaklanan epilepsi, pek çok aktiviteyi etkileyebilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki nöbetler, beynin hangi bölümünün zarar gördüğüne bağlı olarak insanları farklı şekillerde etkileyebilmektedir. Nöbet olarak adlandırılan belirtiler şu şekilde özetlenebilmektedir;
- Vücut kaslarının sertleşmesi,
- Geçici kafa karışıklığı veya bulanıklığı,
- Farkındalığın kaybedilmesi ve dalıp gitmek,
- Kolların ve bacakların istemsiz ve kontrol edilemeyen titremesi veya sarsıntısı,
- Bilinç kaybı,
- Bazı psikolojik (korku veya kaygı gibi) belirtiler.
Epilepsi Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre hastalıkların %50’ye yakınında neden hala bilenmemektedir. Hastalığın altında pek çok neden bulunabilmektedir. Ancak şu nedenlerin hastalığı neden olabileceği ifade edilmektedir;
- Doğum öncesi veya perinatal nedenlerden kaynaklanan beyin hasarı,
- Genetik yatkınlık ve genetik sendromlar,
- Konjenital anormallikler,
- Kafa travmaları,
- Felç,
- Beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit veya nörosistiserkoz gibi),
- Beyin tümörleri.
Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıda sıralanan bazı faktörler, bireylerin nöbet riskini artırmaktadır;
- Stres,
- Uyku problemleri veya uykusuzluk,
- Yorgunluk,
- Yetersiz beslenme,
- Alkol veya uyuşturucu kullanımı,
- Reçeteli Antikonvülsan ilaçları almama.
Epilepsi Hastalığının Tanısı Nasıl Konulmaktadır?
Nöbetlerle kendini gösteren hastalığın tanısı hasta öyküsü ve fiziki muayene ile başlamaktadır. Nörolojik bir muayeneden sonra bazı testler istenebilmektedir. Bunlar şu şekildedir;
- EEG (Elektroensefalografi),
- MR (Manyetik rezonans görüntüleme),
- BT (Bilgisayarlı tomografi),
- PET (Pozitron emisyon tomografisi).
Bunlar dışında bazı kan testleri de istenebilmektedir. Bunun nedeni de epilepsinin bir enfeksiyondan kaynaklanıp kaynaklanmadığının ortaya çıkarılmasıdır.
Epilepsi Hastalığının Tedavisi Nasıldır?
Yapılan müdahaleler genellikle nöbetlerin azaltılmasına veya nöbetlerin tamamen yok edilmesine yöneliktir. Bu açıdan tedavi seçenekleri şu şekilde özetlenebilmektedir;
İlaçlı tedavi. Ana tedavi yöntemi olup antiepileptik ilaçların kullanıldığı bir tedavi yöntemidir.
Cerrahi operasyon. Nöbetlere neden olan beynin bir bölümünün alınmasına yönelik yapılan müdahalelerdir.
Diyet programları. Nöbetleri kontrol altına alabilmek için uygulanan tedavi yöntemleridir. Genellikle ketojenik diyet olarak adlandırılmaktadır.
Medikal cihazlar. Bazı türlerde uygulanan ve vagus sinir stimülatörü olarak adlandırılan pil yardımıyla nöbetlerin azaltılmasına yönelik yapılan müdahaledir.