COVID – 19 Sonrası Uygulanacak Nefes Egzersizleri
COVID – 19, hayatımızı uzun bir süredir meşgul etmekte olan bir akciğer hastalığıdır. COVID – 19, akciğerleri enfekte etmekte ve nefes alma güçlüğü oluşturabilmektedir. Akciğerlerin enfekte olması solunum problemlerine yol açabilmektedir. Bu oluşan solunum problemleri kişiyi uzun süreli olarak etkileyebilmektedir.
COVID – 19’un Akciğerlere ve Solunuma Zararları
Öncelikli olarak COVID – 19 akciğerlerde zatürreye sebep olmaktadır. Zatürre oluşumu her kişide görülmemektedir ancak herkes için bir risk faktörüdür. Akciğerlerde zatürre gerçekleştiğinde; akciğerler sıvıyla dolar ve iltihaplanır, bu da solunum güçlüğüne yol açar. Bazı insanlar için solunum problemleri, hastanelerde oksijen veya solunum cihazı ile tedavi gerektirecek hale gelecek kadar şiddetlenebilir.
COVID – 19’un neden olduğu zatürre, her iki akciğerde de tutulma eğilimindedir. Akciğerlerdeki hava keseleri sıvıyla dolar, oksijen alma yeteneklerini sınırlar, nefes darlığı, öksürük ve diğer semptomlara neden olur. Bu semptomlar hastalık sonrası da belirli bir süre devam edebilmektedir.
Birçok insan zatürreden, kalıcı bir akciğer hasarı olmadan iyileşirken, COVID – 19 ile ilişkili zatürre beklenenden daha şiddetli olabilir. Hastalık geçtikten sonra bile, akciğer hasarı, iyileşmesi aylar alabilecek solunum güçlüklerine neden olabilir. Bu solunum güçlükleri ile başa çıkmak için kullanacak nefes egzersizleri tekrardan toparlanmayı hızlandırabilecektir. COVID – 19 zatürresi ilerledikçe, hava keselerinin çoğu akciğerlerdeki küçük kan damarlarından sızan sıvı ile dolar. Sonunda, nefes darlığı ortaya çıkar ve bir tür akciğer yetmezliği olan Akut Solunum Sıkıntısı Sendromuna (ARDS) yol açabilir. ARDS’li hastalar genellikle kendi başlarına nefes alamazlar ve vücutta oksijen dolaşımına yardımcı olmak için ventilatör desteğine ihtiyaç duyabilirler.
İster evde ister hastanede meydana gelsin, ARDS ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. ARDS’den kurtulan ve COVID-19’dan kurtulan kişilerde kalıcı pulmoner yara izi olabilir.
Nefes Egzersizleri COVID – 19 Sonrası İyileşmede Nasıl Etkili Olabilir?
Bildiği gibi, COVID – 19 farklı insanlarda farklı şekilde kendini gösterir. Akciğerlerdeki ve solunum yollarındaki iltihaplanma, nefes almayı zorlaştıran yaygın semptomlardır. Bu semptomlar hafif, orta veya şiddetli COVID – 19 ile kendini gösterebilir. Hasta olan kişilerde sonuç olarak zatürre görülebilir. Bu, akciğerlerin sıvı ve mukusla dolmasına neden olarak nefes almayı ve vücudun çalışması için ihtiyaç duyduğu oksijeni almayı daha da zorlaştırır.
COVID – 19 tüm solunum yollarını etkileyerek hava akışının engellenmesine yol açmaktadır. Astım ataklarını tetiklemekte ve akut solunum sıkıntısı sendromuna neden olabilmektedir. Akciğerleri temizleyen ve akciğer fonksiyonunu güçlendiren derin nefes egzersizleri, özellikle bu rahatsızlıkları olan kişiler için faydalı olabilmektedir.
Derin nefes egzersizlerinin faydasının olabileceği diğer etmenler şunlardır:
- Oksijeni akciğerlerin derinliklerine almak. Mukus ve diğer sıvıları temizlemenize yardımcı olur.
- Akciğerlerin altında bulunan büyük bir solunum kası olan diyaframın güçlendirilmesini sağlamaktadır.
- Çok ihtiyaç duyulan oksijeni kan dolaşımınıza katılmasını sağlar ve akciğer kapasitesini artırmayı sağlar.
- Daha sakin hissetmenize yardımcı olur. Bu da uzun süreli hastalıklarla başa çıkma ve iyileşme için faydalı olabilir.
COVID – 19 Sonrası Yapılabilecek Nefes Egzersizleri
- Büzük Dudak Solunumu: Akciğerleriniz, normal solunumdan daha fazla oksijen alır. Ayrıca dakikada aldığınız nefes sayısını azaltarak solunum yollarınızı daha uzun süre açık tutar.
- Diyafram Nefesi (Karın Nefesi): Derin nefes alma, diyaframı kullanarak akciğer fonksiyonunu eski haline getirir. Burundan nefes almak diyaframı güçlendirir ve sinir sistemini rahatlamaya ve kendini yenilemeye teşvik eder.
- Aerobik Egzersizleri: Daha hızlı nefes almanızı sağlayan her türlü enerjik egzersiz, özünde bir nefes egzersizidir. Bunlar; tempolu yürüyüş, koşma, yüzme, kalp atış hızını ve solunum hızını artıran herhangi bir aktivite olabilmektedir. Bu egzersizleri, daha ilerleyen süreçte solunum rahatlamaya başladıktan sonra yapmak daha faydalı olacaktır.