Alzheimer: Zihin Sağlığınız Hala Yerinde Mi?
Alzheimer hastalığı, ilerleyici bir nörolojik bozukluktur. Alzheimer, beynin küçülmesine (atrofi) ve beyin hücrelerinin ölmesine neden olmaktadır. Ayrıca, demansın en yaygın nedeni olarak ifade edilmektedir.
Alzheimer hastalığında hafıza ve düşünme becerileri azalmaktadır. Bu süreç sonunda basit görevleri yerine getirme yeteneği yavaş yavaş yok olmaktadır.
Demans ile Alzheimer Farkı Nedir?
“Demans” ve “Alzheimer” terimleri çoğu zaman karıştırılmakta ve hatta birbirinin yerine kullanılmaktadır. Ancak bu iki kavram aynı değildir. Alzheimer bir demans türüdür.
Demans bir hastalıktan ziyade hafıza kaybı, konuşma güçlüğü ve düşünme sorunlarını ifade eden belirtiler olarak tanımlanmaktadır. Beyin hücreleri zarar gördüğünde demanslar ortaya çıkmaktadır. Alzheimer ise beyni yok eden bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle de Alzheimer, demansın en yaygın sebeplerinden biri olarak gösterilmektedir. Dahası, Alzheimer, demansı olan tüm bireylerin %70’ini etkilemektedir.
Alzheimer Hastalığında Risk Faktörleri Nelerdir?
Yaş. Artan yaş ile görülme olasılığı daha da artmaktadır. Bilinen en büyük risk faktörü artan yaş olmakla birlikte bu hastalıktan teşhis almış bireylerin çoğu 65 yaş ve üzerindedir. Ancak, Alzheimer, yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir.
Aile öyküsü ve genetik. Ailede Alzheimer hastalığı öyküsü var ise risk daha da artmaktadır.
Down Sendromu. Down Sendromu olan pek çok insanda Alzheimer hastalığı da görülmektedir.
Cinsiyet. Cinsiyetler arasında fark neredeyse azdır. Ancak, genel olarak, erkeklerden daha uzun yaşadıkları için kadınlar daha fazla riske sahiptir.
Kafa travması. Şiddetli kafa travmaları nedeniyle Alzheimer oluşma riski daha da artmaktadır.
Aşırı alkol tüketimi. Erken evre demans olmak üzere pek çok risk aşırı alkol tüketimi ile artmaktadır.
Bozuk uyku düzeni. Uykuya dalma veya uykuda kalma zorluğu hastalık için büyük risk unsurlarıdır.
Yaşam tarzı ve kalp sağlığı.
Alzheimer Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Hastalık ilerleyicidir ve genelde ilk belirtiler küçük hafıza sorunlarıdır. Belirtiler giderek şiddetlenerek ortaya çıkmaktadır. Süreç içinde şu belirtiler gözlemlenebilmektedir;
● Karar vermede yaşanan zorluklar,
● Kafa karışıklığı,
● Daha önce bilinen alanlarda kaybolma,
● Oryantasyon bozukluğu,
● Düşük ruh hali,
● Yüksek kaygı,
● Kişilik değişiklikleri (saldırgan olma veya şüphe duyma gibi),
● Konuşma ve dil konusunda yaşanan sorunlar,
● Halüsinasyonlar görme,
● Yardım almadan hareket etmeye çalışma.
Alzheimer Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Tek bir test ile tanı konulması mümkün değildir. Bu nedenle klinik tanı için şu yöntemlerden yararlanılmaktadır;
● Detaylı bir tıbbi geçmiş,
● Kapsamlı bir fizik ve nörolojik muayene,
● Psikolojik testler,
● Psikiyatrik değerlendirme,
● Nöropsikolojik testler,
● Kan ve idrar testleri,
● Serebral omurilik sıvısı testleri için lomber ponksiyon,
● Tıbbi görüntüleme (CT, MRI, PET).
Alzheimer Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Alzheimer hastalığı oldukça karmaşıktır. Bu nedenle herhangi bir ilacın veya başka bir müdahalenin, hastalıkla yaşayan bireyleri başarılı bir şekilde tedavi etmesi pek olası değildir.
Alzheimer hastalığının bilinen bir tedavisi günümüzde mevcut değildir. Yapılan müdahaleler hastanın ve bakım verenlerin yaşam kalitelerini yükseltmeye yönelik müdahalelerdir. Bununla beraber tedavilerde şu amaçlar bulunmaktadır;
- Hastalığın şiddetini, belirtilerini yavaşlatmak,
- Hastalığı daha da geciktirmek,
- Bireylerin beyin sağlığını korumalarına yardımcı olmak.
- Davranışsal semptomları yönetmek.